Hạt siêu nhỏ trong mỹ phẩm là hạt gì?
Theo khảo sát của PV Báo GĐ&XH, hiện trên thị trường bày bán rất nhiều loại hóa mỹ phẩm có chứa các hạt nhỏ li ti bên trong. Đa phần đều là những loại hóa mỹ phẩm có tác dụng làm sạch bề mặt như sửa sửa mặt, sữa tắm, kem đánh răng, nước lau sàn, các loại hóa chất tẩy rửa… Theo đó, lượng người sử dụng các sản phẩm này cũng khá phổ biến. Tuy nhiên, những hạt nhỏ li ti đó là hạt gì và công dụng như thế nào thì không phải ai cũng biết.
Là khách hàng “ruột” của những dòng sản phẩm có chứa các hạt siêu nhỏ, chị Trần Thị Phương Linh (ở Ngõ 148, Trần Duy Hưng, Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay, chị thường gọi chúng là các hạt massage, bởi chúng đem lại cho chị cảm giác sạch sẽ và thoải mái sau mỗi lần sử dụng. “Da tôi thuộc da nhờn nên trước đây dùng một số loại sữa rửa mặt, sữa tắm trơn (không có các hạt nhỏ bên trong – PV) không thấy hiệu quả. Sau đó, tôi đổi sang dòng có hạt, cảm giác tắm, rửa rất sạch, không còn bụi và nhờn nữa. Tôi đã dùng được vài năm và khá hài lòng với dòng sản phẩm chứa hạt massage này”, chị Linh chia sẻ. Tuy nhiên, chị Linh cũng thừa nhận rằng, tuy sử dụng đã lâu nhưng chị không biết rõ những hạt nhỏ đó thực chất là hạt gì, chỉ biết nó được quảng cáo là chất giúp làm sạch sâu, loại bỏ bụi bẩn nên mua về dùng.
Trao đổi về vấn đề này, TS Trần Quang Tùng (Viện Kỹ thuật Hóa học, ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho biết: Trong nhiều sản phẩm làm sạch bề mặt (sữa tắm, kem đánh răng, sữa rửa mặt…) thường chứa thành phần là các hạt siêu nhỏ với tính năng giúp làm sạch sâu, loại bỏ bụi bẩn, tế bào da chết và mảng bám. Những hạt li ti đó có thể là than hoạt tính, hạt vi nhựa hoặc cũng có thể là các chất khác. Do giá thành rẻ, khả năng thấm hút bụi bẩn cao, các hạt vi nhựa được sử dụng phổ biến hơn trong ngành công nghiệp sản xuất hóa mỹ phẩm với tỷ lệ khác nhau, tùy vào từng loại sản phẩm.
Tuy nhiên, hiện nay thế giới đang vận động các quốc gia không sử dụng hạt vi nhựa vì lí do bảo vệ môi trường và bảo đảm sức khỏe cho người dùng. TS Trần Quang Tùng phân tích: “Nguyên nhân là do, sau khi hoàn thành chức năng rửa sạch bề mặt, các hạt vi nhựa theo đường nước thải được đổ ra sông, hồ, đại dương. Tại đây, chúng tiếp tục phát huy tác dụng như một chiếc “máy hút”, hấp thụ các chất bụi bẩn, kể cả các chất độc hại trong nguồn nước và trở thành “trung tâm” của các chất độc. Nếu các loại thủy hải sản “nhầm tưởng” là thức ăn và nuốt phải những hạt này sẽ có nguy cơ bị ngộ độc và mắc bệnh”.
Nguy hiểm với sức khỏe nếu nuốt phải
Theo TS Trần Quang Tùng, do đặc tính của các hạt vi nhựa là khó bị phân hủy (về bản chất nó chính là polyethylene – nguyên liệu sản xuất túi nilon) nên sẽ tích tụ lâu trong dạ dày của thủy hải sản. Chúng sẽ làm tổn hại đến khả năng tiêu hóa thức ăn và gây ra tình trạng chậm phát triển của các loài vật này. Nguy hiểm hơn, các hạt vi nhựa sẽ có khả năng xâm nhập vào cơ thể con người nếu chúng ta vô tình ăn phải cá, tôm, cua hay bất cứ loài thủy, hải sản nào chứa loại hạt này. Nghiên cứu của các nhà khoa học Anh chỉ ra rằng, nếu ăn 6 con vùng biển bị ô nhiễm bởi các hạt vi nhựa, con người có nguy cơ “dung nạp” khoảng 50 hạt vi nhựa vào trong cơ thể. Ngoài ra, có tới 80% các loại chim biển đã ăn phải những con cá biển có chứa các hạt nhựa trong dạ dày và nguy cơ con người nhiễm hạt vi nhựa gián tiếp khi ăn các loài chim này hoàn toàn có thể xảy ra.
Như vậy, về bản chất, hạt vi nhựa không gây hại tới sức khỏe người dùng nếu chỉ tiếp xúc bề mặt bên ngoài (trong quá trình sử dụng sửa rửa mặt, sữa tắm…) mà nó chỉ gây hại khi vào bên trong cơ thể, tức là khi con người nuốt trực tiếp hoặc ăn phải các loại thực phẩm có chứa hạt vi nhựa. Bên cạnh đó, TS Trần Quang Tùng cho biết thêm, các hạt siêu nhỏ này nếu bị thải vào trong không khí cũng sẽ hấp thụ các chất bụi bẩn trong không trung và mang độc tố tương tự như khi ở dưới nước.
Theo các nghiên cứu, khi các hạt vi nhựa xâm nhập vào trong cơ thể, các hóa chất độc hại sẽ được vận chuyển khắp cơ thể, qua đường máu, xuống phổi cũng như hệ tuần hoàn. Mức độ nguy hại tùy thuộc vào số lượng hạt vi nhựa tích tụ trong cơ thể con người là bao nhiêu và trong thời gian bao lâu. Nếu tích tụ lâu trong cơ thể, có thể ảnh hưởng đến cấu trúc não bộ; mắc các bệnh về thần kinh và các bệnh liên quan đến đường hô hấp…
Tuy nhiên, TS Trần Quang Tùng lưu ý, trong cuộc sống hàng ngày, ngoài các loại mỹ phẩm sử dụng hạt vi nhựa thì việc sử dụng túi nilon, nhựa tái chế, lốp xe… cũng là những nguồn cung cấp hạt vi nhựa vào không khí và nguồn nước gây ô nhiễm môi trường và nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Mai Thùy
