Chế độ ăn uống, tập luyện cho bệnh nhân buồng trứng đa nang

Tác giả: Bác sĩ Nguyễn Hồng Hạnh, Trung tâm HTSS IVF Hồng Ngọc

Hội chứng buồng trứng đa nang (BTĐN) là một rối loạn nội tiết tố nữ. Phụ nữ bị BTĐN thường có hiện tượng kháng insulin và dường như cũng có khả năng cao mang các kiểu gen nhạy cảm với nguy cơ béo phì.

Lối sống lành mạnh được khuyến cáo ở tất cả các phụ nữ bị BTĐN nhằm duy trì cân nặng lý tưởng, tránh tăng cân nhiều và đối với nhóm bị quá cân khuyến cáo can thiệp bằng cách thay đổi lối sống với mục tiêu giảm cân.

Chế độ ăn uống dành cho bệnh nhân buồng trứng đa nang

Các thực phẩm nên ăn

Chị em bị BTĐN nên ăn những thực phẩm có tác dụng kiểm soát insulin để giảm các triệu chứng của bệnh và duy trì cân nặng hợp lý.

Rau xanh có nhiều lá

Rau xanh là nguồn thực phẩm cung cấp nhiều dưỡng chất, vitamin quan trọng cho sức khỏe. Trong rau xanh có chứa sắt, kali, canxi, magiê và vitamin nhóm B, vitamin K, C, E. Sự hiện diện của các vitamin nhóm B có ý nghĩa quan trọng trong việc khống chế các triệu chứng của buồng trứng đa nang.

Ngoài ra, nhóm vitamin này còn có vai trò chính trong quá trình chuyển hóa của đường và chất béo, duy trì mức hooc-môn cân bằng và đảm bảo cho chức năng hoạt động của tuyến giáp.

bệnh nhân buồng trứng đa nang

Rau, củ nhiều màu sắc

Những loại rau, củ như ớt chuông, cà chua, dưa chuột hay củ cải với nhiều màu sắc tươi sáng sẽ cung cấp các chất chống ôxy hóa. Các kết quả nghiên cứu cho thấy những phụ nữ bị buồng trứng đa nang thường phải chịu đựng tình trạng ôxy hóa quá mức. Sự hiện diện của các chất chống ôxy hóa trong rau, củ sẽ phá hủy các gốc tự do và vô hiệu hóa những ảnh hưởng của chúng.

Trái cây

Hãy tăng cường thêm trái cây vào khẩu phần ăn hàng ngày để có được lợi ích từ chất xơ, vitamin, khoáng chất và phytonutrient (dưỡng chất có trong lớp vỏ của rau, củ, quả, tạo ra màu sắc, hương thơm và mùi vị). Nên chọn những loại trái cây có chỉ số GI (chỉ số đường huyết của thực phẩm) ít như bưởi, mận, anh đào, nho, kiwi, táo, lê và mơ khô.

Thực phẩm giàu sắt

Các loại thực phẩm nhiều chất sắt bao gồm thịt bò nạc và thịt cừu, ăn sáng ngũ cốc tăng cường chất sắt, thịt lợn, thịt gà và cá. Một số thức ăn thực vật cũng chứa chất sắt, nhưng điều này ít được hấp thu tốt hơn sắt từ thịt.

Thực phẩm chứa nhiều omega 3

Nên ăn các thực phẩm có nguồn omega 3 lành mạnh như: Các loại hạt và dầu hạt, bơ, dầu ô liu, bơ thực vật, dầu cá… là những thực phẩm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Các thực phẩm nên kiêng hoặc hạn chế

Chất béo không lành mạnh:

Cần loại bỏ các chất béo no, chất béo đã hydro hóa và chất béo chuyển đổi. Chất béo no dẫn đến sản sinh oestrogen, gây cản trở sự hấp thụ một số dưỡng chất cho cơ thể và làm tăng cân, tăng nguy cơ bị buồng trứng đa nang.

Caffeine:

Phụ nữ uống nhiều hơn 4 cốc cà phê mỗi ngày có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản. Uống cà phê mỗi ngày có thể làm tăng nồng độ estradiol, một loại hormone estrogen ảnh hưởng đến chu kỳ rụng trứng và kinh nguyệt. Vì vậy, nên hạn chế dùng các thực phẩm chứa caffeine để giảm triệu chứng của buồng trứng đa nang và làm tăng khả năng sinh sản.

Đồ uống chứa cồn:

Uống rượu làm tăng nguy cơ mắc buồng trứng đa nang lên đến 50%. Gan là cơ quan quan trọng giúp loại bỏ estrogen dư thừa ra khỏi cơ thể. Thế nhưng, việc uống rượu thường xuyên sẽ khiến gan phải dành nhiều thời gian để loại bỏ chất độc từ rượu bia, từ đó việc loại bỏ estrogen sẽ không còn được chú trọng.

Ngoài ra, rượu bia còn có thể dễ dàng chuyển hóa thành đường, làm tăng khả năng kháng insulin. Không những vậy, axit được tạo ra từ rượu khiến các triệu chứng viêm trở nên tồi tệ hơn.

Thực phẩm chế biến sẵn:

Vì tiện lợi và không cần nhiều thời gian nên thực phẩm chế biến sẵn luôn được mọi người lựa chọn sử dụng. Nhưng các chất phụ gia, hóa chất bảo quản, phẩm màu…có trong thực phẩm này lại có thể làm phát sinh lượng lớn hormone prostaglandins gây viêm nhiễm và làm tăng mức insulin – khiến buồng trứng đa nang phát triển mạnh.

Các loại thực phẩm gây viêm:

Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm gây viêm như: Khoai tây chiên, thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn khỏi chế độ ăn mỗi ngày.

Chế độ tập luyện dành cho bệnh nhân buồng trứng đa nang

Lợi ích của tập thể dục

Hầu hết phụ nữ bị buồng trứng đa nang đều bị kháng insulin, tình trạng các tế bào không đáp ứng với insulin và gây ra những rắc rối trong việc chuyển hóa và sử dụng đường.

Việc thực hiện các bài tập thể dục thường xuyên, đều đặn đã được chứng minh là có thể giúp người bị buồng trứng đa nang cải thiện quá trình chuyển hóa đường trong máu, từ đó làm giảm nguy cơ bị tiền tiểu đường và tiểu đường do kháng insulin gây ra.

Không những vậy, tập thể dục còn làm giảm nồng độ testosterone trong cơ thể và làm giảm các triệu chứng như nổi mụn trứng cá, rụng tóc và mọc lông bất thường trên khuôn mặt.

Tình trạng thừa cân là biểu hiện thường gặp ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang. Tập thể dục là cách giúp điều chỉnh cân nặng, giữ gìn vóc dáng, giảm mỡ bụng. Từ đó, giảm nguy cơ gặp phải các vấn đề như cholesterol cao, huyết áp cao, ngưng thở khi ngủ, đột quỵ và bệnh tim.

Các bài tập thể dục phù hợp với bệnh nhân BTĐN

Một số bài tập thể dục phù hợp cho người đa nang buồng trứng:

Bài tập cardio ở cường độ trung bình như đi bộ, đạp xe, khiêu vũ và thể dục nhịp điệu. Nhóm bài tập giúp làm tăng và kiểm soát nhịp tim, đồng thời hỗ trợ quá trình lưu thông máu. Khi thực hiện, các cơ bắp sẽ vận động liên tục trong 1 khoảng thời gian, nhịp tim của bạn cũng sẽ tăng 50 – 70% mức tối đa. Từ đó, thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giúp đốt cháy lượng mỡ dư thừa hiệu quả.

Nhóm bài tập HIIT với những động tác như gập bụng, nhảy dây và leo núi. Nhóm bài tập này có thể gia tăng cường độ trao đổi chất, cân bằng insulin và cải thiện tim mạch.

Bài tập cải thiện tâm trí – cơ thể như tập yoga, pilates và thiền. Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ bị buồng trứng đa nang có thể đối mặt với nhiều căng thẳng, lo lắng. Các bài tập này không chỉ giúp đốt cháy calo, giảm cân mà còn có tác dụng thư giãn, giảm căng thẳng.

Strength Training – Phương pháp tập luyện nâng tạ với mục đích nâng cao sức mạnh thể chất hoặc phát triển cơ bắp. Nhóm bài tập này có thể giúp bạn đốt cháy nhiều calo và duy trì cân nặng phù hợp.

Kết luận: Lợi ích của việc kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn giúp cải thiện về chuyển hóa, chức năng sinh sản và tâm lý ở phụ nữ bị BTĐN.