Mụn ẩn do mỹ phẩm được hiểu như thế nào?
Mụn ẩn sinh ra do mỹ phẩm được hiểu là một số hoạt chất trong mỹ phẩm có khả năng làm làm gián đoạn quá trình đào thải tế bào chết trong nang lông, từ đó gây nên hiện tượng tắc nghẽn lỗ chân lông và làm thuận lợi cho quá trình sinh mụn.
Có rất nhiều sản phẩm làm đẹp và chăm sóc da như phấn trang điểm, kem nền, toner, dưỡng ẩm, kem chống nắng,…có chứa các hoạt chất sinh mụn cao, khi không được làm sạch đúng cách sẽ gây ra mụn trứng cá, và phần lớn sẽ hình thành nhân mụn đóng, còn gọi là mụn ẩn.
Ngoài ra, một số hoạt chất trong mỹ phẩm có khả năng gây kích ứng, dị ứng da. Khi không được sử dụng phù hợp và khoa học có thể dẫn đến hiện tượng hàng rào bảo vệ da suy yếu và hình thành những mụn ẩn li ti, mẩn ngứa, da bị kích ứng mỹ phẩm.
Mụn ẩn do mỹ phẩm thường xuất hiện dưới dạng nhân đóng, nhân nằm sâu trong nang lông nên khó quan sát từ xa, khi chạm vào có cảm giác sần sùi, thô ráp. Chúng có hình dạng nhỏ li ti, không viêm, không sưng, không nhức, mọc theo từng cụm trên da mặt, đôi khi có hiện tượng ngứa và kích ứng.
Thành phần không phù hợp, chứa chất sinh mụn, không rõ nguồn gốc,…đều có thể là gây ra mụn ẩn.
Nguyên nhân gây mụn ẩn do mỹ phẩm
Mụn ẩn do mỹ phẩm đến phần lớn là do chúng ta không biết cách chọn mỹ phẩm phù hợp cho mình, kết hợp với thói quen chăm sóc da mụn ẩn không đúng cách và ăn uống thiếu khoa học từ đó kích hoạt quá trình hình thành mụn.
Chọn sản phẩm không phù hợp với tuýp da và tình trạng da
Lựa chọn sản phẩm không phù hợp với tuýp da, bao gồm da khô, da nhờn, da hỗn hợp, da nhạy cảm, làm cho làn da cảm thấy quá nhờn hoặc quá khô căng, tính trạng da bị dị ứng mỹ phẩm, gây kích thích tuyến nhờn và dẫn đến mụn.
Xem thêm: Cách chọn mỹ phẩm cho da mụn ẩn, Cách trị mụn đầu đen
Chọn sản phẩm chứa hoạt chất sinh mụn cao
Mỹ phẩm có kết cấu kem dày, đặc làm làn da không thể thẩm thấu kịp và dư thừa trên da gây bí lỗ chân lông và dễ sinh mụn.
Thành phần dầu khoáng có trong các loại mỹ phẩm trang điểm và skincare cho da mụn ẩn như Mineral Oil, Petrolatum, Vaseline, Paraffin Oil,… gây bít tắc lỗ chân lông, mụn trên da.
Chọn sản phẩm chứa hoạt chất dễ gây kích ứng
Các mỹ phẩm (sữa rửa mặt, tẩy tế bào chết, toner, serum thu nhỏ lỗ chân lông…) chứa thành phần chất tẩy rửa mạnh như xà phòng dễ làm da khô và căng, kích ứng và nổi mụn.
Các mỹ phẩm chứa cồn khô như Ethanol, Methanol, Alcohol Denat, Denatured Alcohol, Isopropyl Alcohol, Benzyl Alcohol hoặc chỉ đơn thuần là Alcohol tiềm ẩn nguy cơ gây bào mòn, mỏng và khiến yếu da, dễ bị viêm nhiễm và sinh mụn ẩn.
Mỹ phẩm chứa hương liệu nằm sau cái tên phổ biến này như: cinnamic aldehyde và acid, cinnamic cinnamon, cinnamon benzoate, benzyl benzoate, vanillin… là thành phần rất dễ gây kích ứng, gây ngứa, nổi mụn ẩn, viêm đỏ, phát ban với da nhạy cảm.
Lạm dụng mỹ phẩm trang điểm
Lạm dụng mỹ phẩm, phấn trang điểm, kem nền kết cấu bền vững, bám chặt trên da thường xuyên khiến da bí bách, nặng nề.
Sử dụng sản phẩm trôi nổi
Những sản phẩm trị mụn cấp tốc, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, chứa các thành phần gây hại như corticoid, gây nên tình trạng da nhiễm corticoid kích ứng, nhạy cảm, nổi mẩn đỏ, nổi mụn ở trán, ngứa ngáy, châm chích đi kèm mụn nước, mụn ẩn.
Mụn ẩn do mỹ phẩm hình thành như thế nào?
Cơ chế gây ra hầu hết các loại mụn trứng cá cũng chính là nguyên nhân góp phần tạo ra mụn ẩn. Chúng hình thành khi tuyến dầu chứa bã nhờn, bụi bẩn và da chết gây tắc nghẽn nang lông, tạo môi trường cho vi khuẩn xâm nhập và trú ngụ, lâu ngày sinh ra nhân mụn.
Mụn ẩn sẽ phát triển và nhanh chóng lây lan nếu làn da không được vệ sinh sạch sẽ và để tình trạng này kéo dài.
Mặt khác, dù bạn có chăm sóc da và làm sạch mặt rất kỹ càng nhưng việc sử dụng mỹ phẩm không đúng cách và không phù hợp với làn da, kể cả các loại mỹ phẩm dưỡng da hay mỹ phẩm trang điểm cũng có thể gây phản ứng ngược khiến bã nhờn tăng tiết, tạo điều kiện cho vi khuẩn, bụi bẩn xâm nhập vào làn da gây bít tắc lỗ chân lông, làm mụn nhanh chóng hình thành và lây lan rất nhanh.
Nhận biết làn da bị mụn ẩn do mỹ phẩm
Tình trạng làn da bị mụn ẩn do mỹ phẩm có thể xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tuần sử dụng các loại mỹ phẩm. Tuy nhiên, biểu hiện ở mỗi người sẽ khác nhau do cơ địa, độ nhạy của da và nồng độ hóa chất trong mỹ phẩm:
Ngưng sử dụng ngay mỹ phẩm và theo dõi nếu mụn ẩn xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tuần sử dụng.
- Thời điểm hình thành: Mụn do mỹ phẩm thường rất dễ nhận biết, một số trường hợp sẽ có các dấu hiệu ngứa, đỏ, nổi mụn nước nhỏ li ti nhưng không có nhân mụn ngay sau khi sử dụng mỹ phẩm hoặc sau khoảng 1 thời gian sử dụng mụn mới hình thành.
- Vị trí nổi mụn: Tùy theo tình trạng da, cơ địa và nồng độ hoá chất có trong mỹ phẩm mà vị trí nổi mụn sẽ khác nhau. Đối với trường hợp nhẹ, ban đầu mụn có thể xuất hiện như dạng nốt sần li ti, mụn rôm sảy nhỏ quanh trán, sau đó lan ra má và các vùng xung quanh. Tuy nhiên, có một số trường hợp nghiêm trọng, mụn sẽ xuất hiện “ồ ạt” trên toàn gương mặt, khiến mặt sưng đỏ, ngứa, rát.
- Hình dáng của mụn: Mụn ẩn do mỹ phẩm thường nhỏ li ti và khó có thể thấy đầu nhân mụn, mà thường biểu hiện như nổi rôm sảy, gây ngứa nhẹ, sần sùi khi chạm vào. Đặc biệt, trong một số trường hợp da nhạy cảm và mỹ phẩm chứa hóa chất kích ứng có thể xuất hiện da đỏ ửng có cảm giác hơi bỏng rát nhẹ.
Cách khắc phục khi bị mụn ẩn do mỹ phẩm
Quan sát triệu chứng của da
Nếu bạn nhận thấy sau một thời gian sử dụng mỹ phẩm chăm da, trang điểm… da của bạn xuất hiện các mụn ẩn li ti, nổi cộm bất thường trên bề mặt và không thấy nhân mụn thì rất có thể bạn đang bị mụn ẩn do mỹ phẩm.
Kiểm tra, rà soát lại toàn bộ sản phẩm đang sử dụng
Việc đánh giá tất cả mỹ phẩm dùng lên da sẽ là cơ sở xác định chính xác nguyên nhân và tìm đúng sản phẩm không hợp với làn da của bạn. Từ đó có hướng khắc phục và phòng ngừa hợp lý. Bằng cách xem bảng thành phần, để tìm ra các hoạt chất dễ sinh mụn, hoạt chất dễ gây kích ứng (sẽ được trình bày ở mục tiếp theo của bài viết) và loại bỏ chúng ra khỏi chu trình skincare hàng ngày của bạn, thay thế bằng sản phẩm phù hợp
Kiểm tra lại quy trình chăm sóc da của bạn đã phù hợp hay chưa
Hãy đảm bảo bạn đang có một routine chăm da khoa học, tối thiểu phải có đủ 4 bước cơ bản nhất như: Làm sạch (tẩy trang, rửa mặt, tẩy tế bào chết định kỳ), dưỡng ẩm, thoa thuốc đặc trị (nếu trường hợp da bạn đang treatment), serum trị thâm mụn và bảo vệ (chống nắng). Nếu bạn bỏ qua bất kỳ bước nào thì rất có thể đó sẽ là nguyên nhân gây ra tình trạng mụn ẩn của bạn, hãy bổ sung bước còn thiếu nhé!
Kỹ lưỡng trong khâu vệ sinh da
Phần lớn mụn do mỹ phẩm gây nên bởi sự tắc nghẽn cơ học đến từ các hoạt chất sinh cồi cao trong mỹ phẩm, do đó nếu bạn nghi ngờ nguyên nhân đến từ việc vệ sinh da qua loa hoặc thiếu khoa học thì hãy chú trọng nhé, tẩy trang và sử dụng sữa rửa mặt phù hợp, tẩy tế bào chết định kỳ và có thể sử dụng thêm toner kháng khuẩn chứa thành phần AHA/BHA để da được làm sạch khoa học nhất.
Ngoài ra, có thể tham khảo cách chữa da mặt bị dị ứng mỹ phẩm tại nhà mà O2 SKIN hướng dẫn. Các thông tin được O2SKIN chia sẻ nhằm mục đích tham khảo và không nhằm mục địch thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa của bác sĩ hoặc dược sĩ.
Khám bác sĩ da liễu sớm
Trong trường hợp mụn của bạn có xu hướng kích ứng, mẩn đỏ hãy hoặc bạn không tìm ra thủ phạm, hãy chụp hình tất cả các sản phẩm chăm sóc da mà bạn đang sử dụng hàng ngày và gửi nó cho bác sĩ của bạn trong lần thăm khám đầu tiên để tìm ra nguyên nhân, qua trao đổi với bác sĩ, bạn sẽ được lên phác đồ trị mụn ẩn hiệu quả.
Bạn có thể tham khảo thêm: Cách trị mụn ẩn, Cách trị mụn đầu trắng theo hướng dẫn từ O2 SKIN. Lưu ý, hướng dẫn này không thay thế cho việc khám da trực tiếp với Bác sĩ chuyên khoa da liễu. Không nên lạm dụng.
Ngoài ra, cần tránh những sai lầm trong việc chăm sóc da để cải thiện tình trạng mụn ẩn sớm nhất.
Ngăn ngừa mụn ẩn do mỹ phẩm như thế nào?
Để ngừa mụn ẩn do mỹ phẩm gây ra, khi lựa chọn nên tìm mua tại các cơ sở, địa chỉ uy tín để đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng đã công bố hoặc đã được chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy, chăm sóc da đúng cách để ngừa mụn ẩn.
Nếu bạn mới bắt đầu chăm sóc da bằng mỹ phẩm hay muốn thử một sản phẩm mới bất kì, hãy chọn sản phẩm chứa thành phần lành tính trong mỹ phẩm không gây kích ứng hay bít tắc da và hình thành mụn ẩn.
Ngoài ra, cũng cần vệ sinh tay và làn da sạch sẽ trước khi chăm sóc da giúp tránh tình trạng chính vi khuẩn xâm nhập da. Đồng thời sử dụng theo đúng chỉ dẫn trên bao bì mỹ phẩm để hoạt chất phát huy công dụng và thẩm thấu vào da tốt hơn.
Dưới đây là một số lưu ý khi chọn mỹ phẩm để ngăn ngừa tình trạng mụn ẩn
Các thành phần nên có khi chọn mỹ phẩm cho da mụn ẩn
- Chọn mỹ phẩm làm sạch da như sữa rửa mặt có độ pH cân bằng, không chứa xà phòng/ chất tẩy rửa mạnh để bảo vệ lớp màng ẩm tự nhiên của da.
- Chọn mỹ phẩm dưỡng ẩm, kem chống nắng cho da dầu,… có kết cấu lỏng nhẹ (dạng dung dịch/gel/lotion) giúp các dưỡng chất tan nhanh, thẩm thấu vào làn da tốt hơn, đồng thời tránh nhờn rít, bít tắc lỗ chân lông và hạn chế được tình trạng sinh mụn.
- Mỹ phẩm dạng gel/lotion sẽ tan nhanh, thẩm thấu vào da tốt hơn và hạn chế sinh mụn.
- Mỹ phẩm chứa thành phần phục hồi da dịu nhẹ như Glycerin, Hyaluronic Acid, B5 giúp làm dịu kích ứng, giảm sưng đỏ, mẩn ngứa, củng cố lớp màng lipid bảo vệ da, góp phần giữ lại độ ẩm trên làn da một cách hiệu quả.
- Mỹ phẩm/ dược mỹ phẩm trị mụn ẩn có chứa thành phần kích thích bong sừng thường được lựa chọn để điều trị những làn da đang gặp các vấn đề về mụn ẩn như: Tinh dầu tràm trà, AHA, BHA, Niacinamide…. Tuy nhiên, cần tham vấn Bác sĩ chuyên khoa trước khi mua thuốc trị mụn ẩn và sử dụng để chọn được sản phẩm phù hợp và tránh kích ứng.
Các thành phần nên tránh khi chọn mỹ phẩm cho da mụn ẩn:
- Mỹ phẩm dạng kem đặc, khó tán, chứa hoạt chất sinh cồi cao và dễ gây bít tắc lỗ chân lông.
- Tránh xa mỹ phẩm chứa cồn khô như Ethanol, Methanol, Alcohol Denat, Denatured Alcohol, Isopropyl Alcohol, Benzyl Alcohol hoặc chỉ đơn thuần là Alcohol.
- Tránh mỹ phẩm chứa thành phần dầu khoáng Mineral Oil, Petrolatum, Vaseline, Paraffin Oil,… gây bít tắc lỗ chân lông, mụn trên da.
- Cẩn thận với mỹ phẩm trang điểm như: kem lót, kem nền, phấn phủ,… lâu trôi và kháng nước. Nếu sử dụng nên tẩy trang sớm ngay khi có thể để giúp thông thoáng lỗ chân lông, loại bỏ sớm cặn nhờn và thúc đẩy tái tạo tế bào da.
- Tránh xa những mỹ phẩm trị mụn cấp tốc chứa chất corticoid, sản phẩm không rõ nguồn gốc vì ngoài gây mụn ẩn còn phá hủy làn da, gây teo da, nhiễm trùng thứ phát, lão hóa sớm.
- Tránh mỹ phẩm chứa hương liệu, vì đa phần hương liệu sẽ khiến da dễ bắt nắng, làm da sạm thêm, nhất là da nhạy cảm có mụn ẩn có thể gây đỏ da, ngứa, nổi mụn nước khó kiểm soát. Trong trường hợp làn da có những biểu hiện kích ứng/ dị ứng, hãy thăm khám chuyên khoa ngay để được hướng dẫn cách xử lý khi bị dị ứng mỹ phẩm phù hợp.
Lời khuyên
Nếu bạn đang đối mặt với mụn ẩn dai dẳng mặc dù đã chăm da rất kỹ thì hãy kiểm tra lại một lượt các mỹ phẩm bạn đang dùng có kết cấu, thành phần phù hợp với làn da hay chưa nhé!
Mặc dù không gây đau như mụn mủ nhưng mụn ẩn rất cứng đầu và tồn tại dai dẳng nếu không được điều trị sớm và đúng cách. Vì vậy, nếu bạn tự trị mụn ẩn mãi không khỏi thì lời khuyên cho bạn là hãy sắp xếp thăm khám với Bác sĩ da liễu sớm để dễ dàng xác định nguyên nhân và có giải pháp phù hợp nhất, giúp bạn sớm loại bỏ mụn ẩn và nhanh chóng có làn da đẹp.
(*) Hiệu quả điều trị có thể khác nhau tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, nếu bạn có cơ địa tốt hiệu quả điều trị sẽ đạt cao hơn.
