Để có thể giúp người bệnh phục hồi chức năng sau tai biến một cách nhanh chóng và hiệu quả thì mọi người đừng nên bỏ qua bài viết hướng dẫn 7 bài tập tại nhà cụ thể, chi tiết dưới đây của chúng tôi nhé!
Khả năng phục hồi chức năng sau tai biến
Dường như ai cũng biết, bệnh đột quỵ hay bị tai biến mạch máu não là một trong những căn bệnh nguy hiểm nhất hiện nay và thường để lại nhiều hậu quả khôn lường hay biến chứng nguy hiểm.
Nhiều người cứ thắc mắc, không biết sau tai biến có thể phục hồi chức năng, sức khỏe không? Thực ra, tùy vào mức độ của bệnh thì khả năng điều trị mới hiệu quả, thành công. Trong trường hợp, bệnh nhân còn trẻ và bị nhẹ, chỉ bị yếu liệt một nửa cơ thể thì có khả năng phục hồi cao.
Còn ngược lại, nếu bệnh đã nặng, người bệnh bị vỡ mạch máu não rồi tuổi cao sức yếu thì khả năng sống sót rất thấp, đồng thời khó có thể phục hồi dù tập vật lý trị liệu hoặc điều trị tốt đi chăng nữa cũng chỉ cải thiện, phục hồi được khoảng 90-95% mà thôi. Có thể thấy, một số những yếu tố ảnh hưởng, tác động đến sự phục hồi chức năng của người bệnh bị tai biến chính là:
- Tuổi tác: Thông thường, khi bị bệnh người trẻ tuổi sẽ có nhiều thuận lợi hơn người già.
- Tình trạng sức khỏe, mức độ bệnh tật: Nếu người bệnh có một thân hình cường tráng, khỏe mạnh kèm theo bệnh nhẹ thì sẽ có khả năng khỏi cao hơn.
- Yếu tố tâm lý: Cực kỳ quan trọng vì nhiều người thường có xu hướng chán nản, buồn, lo âu… Vì thế, để phục hồi nhanh chóng thì cần có sự giúp đỡ, hỗ trợ của người thân đồng thời bản thân người bệnh cũng cần phải phấn chấn, lạc quan lên để quyết tâm, kiên trì đẩy lùi bệnh tật.
Cách phục hồi chức năng sau tai biến tại nhà
Dưới đây là 7 bài tập đơn giản tại nhà giúp bệnh nhân bị tai biến có thể phục hồi chức năng, sức khỏe.
1. Tư thế nằm và lăn trở người bệnh
Trong giai đoạn đầu tiên, người thân có thể hỗ trợ bệnh nhân thay đổi tư thế nằm hoặc lăn trở bằng cách lăn sang bên lành, đặt tay không bị liệt vào tay liệt rồi gập gối và háng bên bị liệt lại, sau đó dùng tay lành kéo tay liệt sang phía đó và đẩy hông của người bệnh xoay về phía bên lành. Hoặc cũng có thể lăn sang bên liệt nhờ sử dụng việc nâng chân, tay lành lên, đưa về phía bị liệt rồi xoay thân mình sang đó là được.
2. Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày
Hỗ trợ sinh hoạt hàng ngày được coi là một bài tập vật lý trị liệu cho người bị tai biến cực kỳ quen thuộc và phổ biến mà rất nhiều người hay áp dụng. Bạn có thể hỗ trợ cho bệnh nhân biết tự làm các hoạt động, chăm sóc sức khỏe, vệ sinh cá nhân như thay quần áo: cởi quần, áo theo thứ tự bên lành trước, bên liệt sau, hoặc mặc quần áo thì áp dụng ngược lại: xỏ tay áo hay ống quần vào bên bị liệt trước, kéo lên rồi xỏ vào bên lành sau… Ngoài ra, còn có giúp đỡ người bệnh một số hoạt động khác như đánh răng, tắm rửa, ăn uống, chải đầu… nhưng nhớ phải di chuyển khéo léo, nhẹ nhàng.
3. Tập đứng và thăng bằng
Đa số, những bệnh nhân bị tai biến đều mong muốn mình có thể nhanh chóng tự đứng lên và bước đi được. Vì thế, người nhà cần tích cực hỗ trợ người bệnh nhiệt tình thực hiện bài tập này. Đầu tiên nên tập duỗi, gấp các bộ phận là khớp gối, khớp háng bên bị liệt rồi từ từ ngồi và đứng dậy. Nếu muốn tập đứng thăng bằng được thì bệnh nhân cần phải đứng thẳng trước, chia đều trọng lượng cho 2 chân rồi quay đầu lần lượt nhìn ra sau vai hai bên, thực hiện các động tác như nhẹ nhàng nghiêng người, vận động đưa hai tay sang phải, sang trái, lên đầu hoặc hướng lên trần nhà… Khi đã đứng vững thì lời khuyên dành cho người bệnh là nên tập đi bộ thường xuyên, ít nhất 15 phút mỗi ngày.
4. Tập đi bộ
Như đã nói, cách phục hồi cho người bị tai biến nhanh chóng, hiệu quả nhất chính là tự đứng rồi bước đi được. Sau đó, đã đứng vững thì nên đi bộ luyện tập tối thiểu mỗi ngày là 15 phút. Có thể trong khoảng thời gian đầu tiên sẽ cần người nhà hỗ trợ, giúp đỡ hoặc tập đi với nạng. Nhưng nếu thường xuyên, chịu khó, kiên trì tập luyện thì sẽ càng ngày càng tiến bộ và có thể tự đi được. Đây cũng được coi là một trong những cách điều trị tai biến mạch máu não cực kỳ hiệu quả.
5. Các bài tập người bệnh tự vận động
Nhờ có các bài tập này, người bệnh sẽ dễ dàng di chuyển đồng thời đề phòng được các biến chứng teo khớp, cứng cơ… Cụ thể:
- Đưa hai tay lên phía đầu: Để các ngón tay bên lành đan vào ngón tay bên liệt, đưa hai tay cùng duỗi thẳng về phía đầu, tiếp theo cố gắng đặt khuỷu tay ngang tai và hạ về vị trí cũ. Nên luyện tập 10-15 lần mỗi ngày.
- Hoặc nâng mông lên khỏi mặt giường: Bệnh nhân nên nằm ngửa rồi đặt hai tay dọc theo thân minh, hai chân đặt sát nhau, gấp lại, cố gắng nâng hông càng cao và lâu càng tốt. Có thể đếm số để biết ước chừng và làm đi làm lại khoảng 10 -12 lần.
6. Tập phục hồi các cơ bên liệt
Luyện tập các bài tập phục hồi cơ bên liệt thông thường sẽ cần dụng cụ tập cho người bị tai biến. Nhưng nếu chưa có thì bạn có thể luyện theo theo cách sau:
- Tập tay: Đơn giản nhất là duỗi hoặc gấp đi gấp lại cánh tay bên bị liệt, bật/ tắt công tắc điện, mở hoặc đóng nắp, kéo ngăn tủ…
- Tập chân: Bắt chéo chân bên lành sang bên bị liệt rồi giữ tư thế trong khoảng 5-10 phút hoặc khi bộ phận chân liệt không còn run, giật thì dừng.
- Tập cổ: Đỡ bệnh nhân từ từ ngồi dậy nhẹ nhàng rồi tập ngoái cổ về phía 2 bên vai, phía sau hoặc cúi đầu, ngẩng lên…
7. Tập nói
Ít ai biết rằng, khoảng 20% bệnh nhân bị tai biến sẽ biến mất tiếng nói vì thế người nhà hãy giúp đỡ, khuyến khích họ tập nói lại bằng những cách đơn giản như đọc bảng chữ cái, đếm số… rồi dần dần tăng lên độ khó hơn là mô tả đồ vật xung quanh, tập đọc đoạn văn ngắn hoặc dài.
Một số điều cần lưu ý khi phục hồi chức năng sau tai biến
1. Loại bỏ nguy cơ gây tai biến
Tức là, nếu cảm thấy sức khỏe của mình không ổn, có nguy cơ mắc một số bệnh là tiền thân của tai biến: huyết áp, tim mạch, tiểu đường, rối loạn nhịp tim… thì cần đi đến bệnh viện thăm khám, điều trị kịp thời để dứt điểm hoàn toàn.
2. Việc phục hồi chức năng cần kiên trì và thường xuyên
Như đã nói, quá trình phục hồi sức khỏe hay chức năng là một hành trình gian truân, vất vả. Do đó, cần sự kiên trì, chịu khó và quyết tâm cao độ của người bệnh. Đồng thời, luôn có sự hỗ trợ, động viên của người thân ở bên cạnh thì khả năng phục hồi sẽ cao.
3. Vị trí đặt giường bệnh
Để người bệnh nhanh chóng khỏi bệnh thì mọi người nên kê giường bệnh ở nơi thoáng mát, sạch sẽ, vị trí phù hợp, thuận tiện cho cả người chăm sóc. Có thể sử dụng giường tre hoặc nên có đệm hơi hoặc đệm nước để đề phòng bệnh lở loét da.
4. Quan sát bệnh nhân khi luyện tập
Khi bệnh nhân vận động, luyện tập thì luôn cần có người thân ở bên cạnh chú ý, quan sát để hỗ trợ, động viên kịp thời. Tuy nhiên, vẫn nên để cho người bệnh tự giác, chủ động tập luyện nhiều hơn, khi nào thực sự cần thiết mới giúp đỡ.
5. Chú ý đến chế độ dinh dưỡng
Một trong những vấn đề cực kỳ quan trọng để giúp người bệnh phục hồi chức năng sau tai biến nhanh chóng chính là luôn đảm bảo đầy đủ thực đơn, chế độ dinh dưỡng. Thức ăn của bệnh nhân luôn được chế biến mềm, nhừ để dễ hấp thu và tiêu hóa. Nên chọn mua nguồn thực phẩm xanh sạch an toàn để bổ sung năng lượng và dưỡng chất thiết yếu cho người bệnh. Tuyệt đối nên tránh xa đồ ăn thức uống lên men, chiên rán, nhiều dầu mỡ hay các chất kích thích, thức uống có cồn, gas…
Mong rằng với những bài tập bổ ích mà bài viết đã tổng hợp và chia sẻ như trên thì mọi người sẽ có thêm được nhiều kiến thức mới mẻ để giúp bệnh nhân phục hồi chức năng sau tai biến một cách nhanh chóng, hiệu quả và an toàn.
